menu

piątek, 22 maja 2015

Wikingowie


Kilka słów o wikingach


          Bogowie Wikingów mieszkali w królestwie zwanym Asgard, które rozciągało się poza i ponad światem ludzi. Pierwotnie był on zamieszkiany tylko przez Asów. Wanowie, inne plemię bogów mieszkali w Wanaheimie. Oba plemiona stoczyły ze sobą długą i krwawą wojnę, po zakończeniu której kilku Wanów zamieszkało w Asgardzie.

Wikingowie wyobrażali sobie świat podzielony na 3 poziomy: Asgard - królestwo bogów, leżący pod nim Midgard - świat ludzi otoczony bezkresnym oceanem i położony najniżej Niflheim - rządzona przez olbrzymkę Hel kraina umarłych. Jej imieniem nazwano także wzniesioną tam cytadelę.
W Asgardzie stały dwa wspaniałe pałace Odyna: Walhalla - "komnata poległych" i Walaskjalf, komnata, w której stał tron Odyna zwany Hlidskjalf. Z tego tronu Władca bogów mógł widzieć wszystkie poziomy i to co się na nich działo. Tylko on i jego żona Frigg mieli ten przywilej.
Siedzibę Thora - halę Bilskirnir, wzniesioną w regionie Trudvangar uznano za największą budowlę jaka kiedykolwiek powstała. Halę Baldura - Breidablik uważano za najpiękniejszą. Na najbardziej na południe wysuniętym krańcu Asgardu wznosiła się hala Gimle, która świeciła jaśniej niż słońce. Wierzono, że nie legnie w gruzach podczas końca świata. Po jego nadejściu mieli w niej zamieszkać bogowie i żyć tam w pokoju.
Siedziba Wanów, Wanaheim i elfów, Alfheim również znajdowały się na najwyższym poziomie.
W Midgardzie zamieszkiwali nie tylko ludzie ale także olbrzymy. Żyli oni na drugim końcu oceanu otaczającego Midgard w krainie zwanej Jötunheim lub Utgard. Głęboko pod ziemią, pomiędzy Midgardem a czeluściami Niflheimu, wykute zostały tunele Svartalfheimu, Krainy Ciemnych Elfów, czyli krasnoludów. Oddano im po kres czasów tę mroczną dziedzinę, aby więcej nie lękały się światła Słońca. Zasiedliły więc niezmierzone korytarze, zakładając królestwa, oświetlane blaskiem złota i kryształu górskiego.
Pomiędzy Asgardem a Midgardem bogowie zbudowali most. Islandzki kronikarz Snorri Sturluson pisał, że "była to tęcza z trzech splecionych pasm ognia." Most ten nazywano Bifrost. Wszystkie częście kosmosu łączył i ochraniał olbrzymi jesion Yggdrasill zwany również "drzewem świata". Wierzono, że stanowił on oś wszechświata.
          Odyn był bogiem najwyższym, który nauczył ludzi wielu przydatnych rzeczy. Pokazał im jak zabijać i czerpać z tego korzyść, ale opiekował się także poezją i pismem, był bogiem mądrości. Małżonką Odyna była Frigg, miał on z nią kilkoro dzieci.
Z tego związku narodził się Baldr, bóg jasności, osobistość bardzo szlachetna, dorównująca mądrością samemu Odynowi, a trzeźwością oceny sytuacji przewyższający wszystkich. Zginął w wyniku intrygi zaaranżowanej przez Lokiego z rąk własnego brata Hoda.Hod był najsilniejszym z bogów, ale jednocześnie był ślepy. Został zabity przez przyrodniego brata Waliego. Najbardziej znanym synem Odyna jest Thor. Narodził on się ze związku z boginią Jord – Ziemią. Był to bóg bardzo silny i wytrzymały, władający potęgą burzy i piorunów, opiekun kowali. Thor był porywczym bogiem i niedobrze było go rozgniewać, a łatwo wpadał w gniew, z tego powodu otrzymał z czasem przydomek Gwałtowny. Thor był dobrym bogiem, w parze z gwałtownością bowiem szła jego prawość, dzielność i wielka odwaga. Stał on na straży porządku świata. Często wyprawiał się do Jotunheimu, gdzie siał śmierć uzbrojony w straszliwy młot Mjölner, żelazne rękawice i pas siły. Młot Thora wzbudzał taką trwogę we wszystkich złych mocach, że jego wizerunek był noszony jako talizman mający przed nimi chronić. Jemu poświęcony był thórsdagrr, czyli czwartek. Właśnie w ten dzień zbierało się powszechne zgromadzenie wolnych mężów, nazywane althingi pod patronatem Thora, jako opiekuna prawa i sprawiedliwości.
          Drugim obok Odyna bogiem wojny był Tyr. Był to bóg sprawiedliwy, rozdający zwycięstwa i nie wydający pochopnych wyroków. W całym panteonie skandynawskim uchodził za najodważniejszego i najroztropniejszego. Stracił jedną dłoń, oddając ją w zamian za wolność wilka Fanrira i oddalając w ten sposób od świata dzień zagłady. Tyr był powszechnie czczony przez wszystkich mężczyzn. Kolejnym synem Odyna, tym razem spłodzonym z boginią Gunnlod był Bragi. Był patronem poezji i skaldów, z tego powodu cieszył się Asgardzie szczególnymi łaskami. Jego małżonką była Idunn, przechowująca złote jabłka – cudowny pokarm bogów, zapewniający im nieśmiertelność i wieczną młodość. Głównym strażnikiem, chroniącym przed złem Asgard jest Heimdall. Przyszedł na świat zrodzony przez dziewięć dziewic, córek morskiego olbrzyma – Agira i bogini toni morskiej Ran. Cały czas przesiadywał u stóp mostu Bilrost, niestrudzenie strzegąc drogi łączącej Midgard z Asgardem. Dla niepożądanych gości posiada miecz Hoffud, pod ciosami którego wszyscy przeciwnicy ginęli. W razie niebezpieczeństwa dmie w ogromny róg Gjallarhorn, który ma być również sygnałem oznajmiającym dzień ragnarok. Wyruszy wtedy do boju na wspaniałym koniu Gultoorze. Synem Odyna i bogini Rind był Widar, ponury bóg zwycięstwa. Był on najmłodszym, ale niezwykle silnym bogiem, z którym jedynie Thor mógł się równać. Już mając zaledwie dwa dni pomścił śmierć Baldra. Wyposażony w czarodziejskie buty może swobodnie poruszać się w powietrzu. Rind to prawdziwy mistrz w strzelaniu z łuku, wyróżniający się śmiałością i odwagą w boju.
Opiekunem myśliwych był syn bogini Syw – Ullr. Mistrz łucznictwa, jazdy na łyżwach i narciarstwa. Jego imię było wzywane podczas pojedynków. Ze związku Baldra i Nanny narodził się Forseti. Był on niewątpliwie jednym z najszlachetniejszych i najbardziej uczciwych bogów. Opiekował się wymiarem sprawiedliwości i umiał rozstrzygać wszelkie spory, zarówno wśród bogów, jak i wśród ludzi.
          To tyle, jeżeli chodzi o Asów, teraz należy zająć się Wanami. Mieszkali oni w Wanaheimie. Byli to bogowie mający we władaniu siły powietrza i przyrody. Po wyniszczającej wojnie z Asami postanowili zawrzeć pokój. W tym celu stworzyli Njorda i oddali go bogom. Został on przyjęty w ich poczet i odtąd władał wiatrem, burzą i ogniem. Był to dobry patron, zapewniający dobrobyt i opiekujący się rybołustwem i żeglarstwem. Żoną Njorda była Skadi, z którą dochował się dwójki prześlicznych bliźniaków – Freyi i Freya.Opiekowała się kobietami w ciąży i kochankami. Jest to niewątpliwie dobra i przychylna ludziom bogini. Po świecie poruszała się wozem zaprzężonym w dwa koty. Jej brat Frey był bogiem opiekującym się pogodą i płodnością.  Ten bóg nigdy nie jeździł konno. Zamiast tego dosiadał wielkiego odyńca.

          Zupełnie osobną sprawą był Loki, gdyż nie należał do Asów, ani do Wanów. Był synem Thursy Farbautiego i olbrzymki Laufeyji. Został usynowiony przez bogów i dopomógł im w wielu ważnych sprawach, potem jednak natura olbrzymów wzięła w nim górę i zdradził bogów. Loki obdarzony był wielką inteligencją i sprytem, ale był jednocześnie podstępny i przewrotny. Potrafił dodatkowo zmieniać postać, a nawet płeć. Wśród bogów cieszył się raczej dobrą opinią, aż do momentu śmierci Baldra. Został za to ciężko ukarany. Bogowie pojmali go i porzucili w grocie nadmorskiej, gdzie jadowity waż sączył mu na twarz krople jadu. Ten stan ma trwać aż do dnia ragnarok, kiedy opadną wszystkie więzy. Przy Lokim siedzi jego wierna żona Sygin, niosąc mężowi ulgę w cierpieniu. Loki był ojcem trzech potworów – wilka Fenrira, węża Midgardsorma i bogini zmarłych Hel. Matką ich była olbrzymka Angrboda żyjąca w Jotunheimie. Właśnie ta piekielna trójka ma przynieść zagładę bogom i światu.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz