Poniżej postaram się opisać różnice zarówno w mechaniźmie powstania jak i w sposobie postępowania.
Przytomność a świadomość:
Kiedy człowiek traci świadomość nie oznacza to, że od razu stanie się nieprzytomny. Wyobraźmy sobie sytuację, gdy grając na boisku w piłkę nożną doznajemy urazu głowy. Przez chwilę jesteśmy zamroczeni, nie wiemy gdzie jesteśmy, co konkretnie się stało, możliwe, że kręci nam się w głowie, reagujemy na bodźce zewnętrzne. Po chwili dochodzimy do siebie, wszystko nam się przypomina... Powyższy stan byłby "alternatywnym stanem świadomości".
Korzystając z mnemoniki anglojęzycznej AVPU mamy do czynienia z 4 stanami świadomości:
- A (alert) - osoba reagująca na bodźce zewnetrzne, zorientowana w czasie i miejscu
- V (voice) - reagująca na polecenia głosowe, lecz niestety nie odpowiada lub ma "zachwiane" poczucie miejsca i czasu
- P (pain) - osoba NIEPRZYTOMNA, reaguje jedynie na ból
- U (unresponsive) - osoba NIEPRZYTOMNA, niereagująca na bodźce bólowe
Bywa czasem, iż przejście z jednego stanu w drugi może być gwałtowne - np. w wyniku wypadku.
Osoba nieprzytomna, to osoba, która reaguje na ból lub nie reagują na nic. Jeśli wchodzimy do pomieszczenia, w którym leży osoba na ziemi, nie ma z nią kontaktu i nie wiemy co się konkretnie stało, mamy najprawdopodobniej do czynienia z osoba nieprzytomną. To samo tyczy się do osoby, która w wyniku działania czynnika zewnętrznego została pozbawiona świadomości.
Omdlenie jest reakcją organizmu na brak dostarczenia odpowiedniej ilości tlenu do mózgu. Powodem omdlenia może być kilka czynników:
- przegrzanie organizmu
- reakcja na stresową sytuację
- reakcja lękowa
- zmęczenie organizmu po wysiłku
- przebywanie w dusznym pomieszczeniu
- długotrwałe przebywanie w jednej pozycji
Nasz organizm jest bardzo inteligentną maszyną i nawet bez naszej wiedzy potrafi działać by przeżyć. Jeśli nie dostarczymy mózgowi tlenu organizm nas najpierw ostrzega powodując zawroty głowy, nagłe zmęczenie... Gdy to nie skutkuje, poprzez chwilową utratę przytomności powoduje nasz upadek w celu zniwelowania różnicy wysokości pomiędzy sercem a głową. Owcy stan trwa krótko - max 5 minut. Jeśli stan ten utrzymuje się dłużej ( utrata przytomności) lub gdy mamy do czynienia z osobą starszą NALEŻY WEZWAĆ POMOC!!
Postepowanie przy omdleniu:
- zniwelować upadek osoby
- położyć na plecach
- sprawdzić oddychanie
- unieść nogi / ręce by krew swobodnie spłynęła do najważniejszych części ciała.
- poluźnić ubranie (pasek, kołnierzyk, zdjąć szalik)
- jeśli nas pacjent nosi spódnicę zanim podniesiemy nogi przykryjmy tą osobę
- zapewnić dostęp świeżego powietrza - odgonić gapiów ! :)
- po "przebudzeniu" podać płyny do picia, posadzić, przekonać by pacjent odpoczął parę minut
Postepowanie przy utracie przytomności:
- stabilizacja głowy
- sprawdzenie czy osoba jest przytomna (potrząsnąć za ramie, głośno i stanowczo zapytać czy nas słyszy)
- jeśli nie reaguje (nieprzytomna) wezwać pogotowie
- ABC
- jeśli mamy do dyspozycji kogoś do pomocy przekazać stabilizację głowy
- jeśli wiemy jak i mamy do dyspozycji kołnierz - założyć go po sprawdzeniu głowy
- wykonać "badanie kompleksowe"
- sprawdzić czy w kieszeniach nie ma karty cukrzyka
- sprawdzić okolice kostek, nadgarstków i szyi w poszukiwaniu bransoletek, wisiorków informujących o chorobach np. cukrzycy
- upewnić się że karetka jest w drodze
- monitować stan pacjenta
- wykonać "badanie kompleksowe"
